اثر موننسین و ویتامین e بر کینتیک تجزیه پذیری و پتانسیل اکسیداسیون و احیای جیره های غذایی حاوی پنبه دانه کامل و تاثیر آنها روی تولید و ترکیبات شیر گاوهای شیرده هلشتاین

برای بررسی اثر افزودن پنبه دانه، موننسین و ویتامین e در جیره غذایی غذایی گاوهای شیرده از 8 رأس گاو شیری هلشتاین که در اوایل دوره شیردهی بودند در غالب طرح مربع لاتین 4×4 تکرار شده استفاده شد. جیرها شامل: 1) صفر درصد پنبه دانه کامل، بدون افزودنی موننسین و ویتامین e، 2) 20 درصد پنبه دانه کامل، بدون افزودنی موننسین و ویتامین e، 3) 20 درصدپنبه دانه کامل و 12000 واحد بین المللی ویتامین e در روز، 4) 20 درصد پنبه دانه کامل و ppm 24 موننسین در کیلوگرم ماده خشک در روز بود. آزمایش در 4 دوره 28 روزه انجام گرفت. نتایج حاصل از آزمایش با رویه mixed نرم افزار sas مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مصرف ماده خشک روزانه بین تیمارها اختلاف معنی داری نداشت (05/0p) و تیمار کنترل و تیمار حاوی ویتامین e بیشترین مقدار را بین تیمارها دارند. افزودن پنبه دانه کامل به جیره در این آزمایش درصد چربی شیر را کاهش داد (05/0p<). در این مطالعه افزودن ویتامین e به جیره حاوی پنبه دانه کامل (تیمار 3) درصد چربی شیر را در مقایسه با جیره حاوی پنبه دانه کامل با و بدون موننسین (تیمار 2 و 4) افزایش داد اما معنی دار نبود (05/0p>). داده های به دست آمده نشان داد که افزودن ویتامین e (تیمار 3) باعث کاهش غلظت نیتروژن اوره ای خون شده است (05/0>p) ولی افزودن پنبه دانه کامل (تیمار 2) و موننسین (تیمار 4) تاثیری نداشت (05/0p>). گاوهای دریافت کننده موننسین وضعیت انرژی بهتری داشتند که با bhba پایین تر و کلسترول بالاتر مشخص گردید (05/0p<). از لحاظ hdl اگرچه اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نمی شود ولی افزودن پنبه دانه کامل از لحاظ عددی باعث کاهش hdl در تیمارهای آزمایشی شد و بیشترین مقدار مربوط به تیمار کنترل می باشد. میانگین درصد اسید چرب 18 کربنی در گاوهایی که با جیرههای 1 تا 4 تغذیه شده بودند، به ترتیب 37/5، 60/6، 99/2 و 67/6 درصد بود. تجزیه واریانس مربوط به این صفت نشان داد که جیرههای آزمایشی تأثیر معنیداری بر روی میانگین درصد اسید چرب 18 کربنی دارد (05/0p<) و کمترین مقدار مربوط به تیمار حاوی افزودنی ویتامینe بود. میانگین درصد ایزومر سیس 9، ترانس 11-cla در گاوهایی که با جیرههای 1 تا 4 تغذیه شده بودند، به ترتیب 08/0، 95/0، 62/0 و 32/1 درصد بود. تجزیه واریانس مربوط به این صفت نشان داد که جیرههای آزمایشی تأثیر معنیداری روی میانگین درصد ایزومر سیس 9، ترانس 11-cla دارد (05/0p<) و تیمار 2 و 4 بیشترین مقدار بین تیمارها داشتند. تیمارهای آزمایشی تاثیر معنی داری روی جمعیت پروتوزوآیی شکمبه داشتند (05/0p<) و افزودن ویتامین e باعث افزایش جمعیت پروتوزوآیی شکمبه شد. موننسین باعث کاهش جمعیت پروتوزوآ شد اگرچه از لحاظ آماری معنی دار نبود. هدف از انجام آزمایش کیسه های نایلونی بررسی اثر افزودن موننسین و ویتامین e در جیره با دانه روغنی بالا بر خصوصیات تجزیه پذیری مواد مغذی پنبه دانه کامل به روش کیسه های نایلونی بود. جهت تعیین تجزیه پذیری شکمبه ای از 2راس گوسفند فیستوله گذاری شده استفاده شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: الف) تیمار حاوی 20 درصد پنبه دانه بدون افزودنی ویتامین e و موننسین، ب) تیمار حاوی 20 درصد پنبه دانه به همراه 500 واحد بین المللی ویتامین e در روز و ج) تیمار حاوی 20 درصد پنبه دانه به همراه 24 میلی گرم موننسین به ازاء هر کیلوگرم ماده خشک. زمان های انکوباسیون شامل 0، 2، 4، 6، 8، 12، 16، 24، 36 و 48 ساعت بود. داده های بدست آمده از این آزمایش توسط نرم افزار sas با رویه anova، در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. پس از 2 ساعت انکوباسیون شکمبه ای کیسه ها بیشترین میزان ناپدید ماده خشک از کیسه ها مربوط به تیمار حاوی موننسین بود (05/0p<). تیمار حاوی موننسین بعد از 48 ساعت انکوباسیون بیشترین میزان ناپدید شدن ماده خشک (?17/71) و تیمار فاقد افزودنی کمترین میزان ناپدید شدن ماده خشک (?51/50) را به خود اختصاص دادند (05/0p<). افزودن موننسین ویتامین e به جیره حاوی دانه روغنی بالا باعث افزایش تجزیه پذیری داخل شکمبه ای ماده خشک، ماده آلی و پروتئین خام پنبه دانه کامل شد (05/0p<). نتایج این آزمایش نشان می دهد که افزودن موننسین و ویتامین e به جیره های با دانه روغنی بالا می تواند عملکرد شکمبه را بهبود بخشد و باعث افزایش تجزیه پذیری مواد مغذی پنبه دانه در شکمبه شود. از لحاظ تولید گاز اختلاف معنی داری بین تیمارها وجود داشت و با گذشت زمان تیمار حاوی موننسین کمترین و تیمار حاوی ویتامین e بیشترین میزان تولید گاز را به خود اختصاص دادند (05/0p<). پس از 96 ساعت انکوباسیون میانگین گاز تولید تیمارهای 1 تا 4 به ترتیب 91/307، 58/304، 67/317 و 67/262 میلی لیتر به ازای گرم ماده خشک بود که تیمار حاوی موننسین کمترین میزان تولید گاز را به خود اختصاص داد (05/0p<). از لحاظ اسیدهای چرب زنجیر کوتاه، انرژی قابل متابولیسم و درصد قابلیت هضم ماده آلی بدست آمده از داده های تولید گاز، اختلاف معنی داری بین تیمارها وجود داشت (05/0p<) و بیشترین scfa، me و omd برآوردی در تیمارهای 1 و تیمار حاوی ویتامین e مشاهده شد. پارامتر قابلیت تجزیه در شکمبه (ed) بین تیمارها از لحاظ آماری معنی دار بود (05/0p<) و تیمار 1 و تیمار حاوی افزودنی موننسین به ترتیب بیشترین مقدار را بین تیمارها داشتند. نتایج حاصل از آزمایش پیل سوخت میکروبی نشان داد که تیمار حاوی ویتامین e بیشترین میزان ولتاژ، جریان و توان تولیدی را بین تیمارها داشت و نشان می دهد افزودن ویتامین e باعث بهبود عملکرد باکتریها شده است که با نتایج بدست آمده از سایر آزمایشات مطالعه حاضر مطابقت دارد.